Türkoloji (Türklük Bilimi) Nedir?

Kurucusu ve öncüsü Alman asıllı Rus Türkolog Wilhelm Radloff olan Türkoloji (Türklük Bilimi) batı normlarında bir bilim dalıdır ve temelde- başta Türk dili, Türk edebiyatı ve Türk tarihi olmak üzere- Türk halklarına ait bütün maddi ve manevi değerlerini derleyen, araştıran, inceleyen; filolojik, antropolojik ve siyasal bilimsel yaklaşımların yanı sıra kültürel ve halkbilimsel açıdan da soyut ve somut olarak üzerine çalışmalar yürütülen sistematik bir bilim dalıdır. Türklerin Orta Asya’dan başlayarak dağılım gösterdikleri coğrafi yerleri, bıraktığı izleri, Türk dili ve Türklüğe dair bütün özellikleri ve bu özelliklerin geçirmiş olduğu değişimleri ve etkileşimleri mercek altına alır. Bu alanda çalışmalar yürüten bilim insanlarına Türkolog adı verilmektedir.

Batı çıkışlı Türkoloji adına Avrupa’da ilk Türkoloji kürsüsü Paris’te 1975 yılında kurulmuştur. Türkoloji kürsüsü niteliğinde olmasa da Türkler hakkında çeşitli araştırma yapan bir kürsü niteliği taşımaktadır. Kendisinden önce kurulmuş, araştırmalar ve incelemeler yapan birçok okul mevcuttur fakat Osmanlı dönemine değin uzanması Avrupa’da milliyetçilik kavramının ön plana çıkması sonrasına dayanmaktadır. Osmanlı’dan Türkiye’ye geçişinde Tanzimat Dönemi temel alınan Türklük Bilimi, Mehmet Fuat Köprülü‘nün 1924 yılında İstanbul Edebiyat Fakültesine bağlı olarak kurduğu “Türkiyat Enstitüsü” ile Türklük Bilimi etkinliğini ortaya koymuştur. Türk Tarih Kurumu ve Türk Dil Kurumu doğrudan Mustafa Kemal Atatürk’ün isteği ve desteği ile kurulmuştur. Bunların yanı sıra Türk kültürünün ve Türk dilinin envanterini kaydetmek için Derleme ve Tarama Sözlüğü, Türkçe Sözlük, Yazım Kılavuzu ve benzeri eserler Türk bilimi alanına kazandırılmıştır.